Chính phủ đã ban hành Nghị định 64/2023/NĐ-CP bổ sung Nghị định số 87/2021/NĐ-CP của Chính phủ về việc kéo dài thời gian thực hiện và sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 20/2020/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện thí điểm quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước. Nghị định bổ sung quy định xác định nguồn tiền lương bổ sung để trả thêm cho người lái máy bay là người Việt Nam.
Phi công người Việt tại VNA sẽ được tăng lương theo cơ chế tiền lương mới - Ảnh: IT
Nguồn tiền lương bổ sung tối đa hằng năm căn cứ vào mức chênh lệch giữa lương của phi công Việt và nước ngoài, tính bình quân theo nhóm chức danh trong cùng đội bay và thời gian làm việc thực tế.
Chính phủ yêu cầu Vietnam Airlines (VNA) khi xác định nguồn tiền lương bổ sung phải phù hợp với khả năng đáp ứng tài chính; đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận do Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp giao hàng năm. Nếu VNA lỗ thì phải giảm lỗ so với năm trước.
VNA được hạch toán nguồn tiền lương bổ sung vào chi phí sản xuất, kinh doanh và chỉ được trả cho phi công người Việt Nam, không dùng vào mục đích khác.
Nguồn tiền lương bổ sung được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh của VNA theo quy định của pháp luật và được sử dụng để trả cho người lái máy bay là người Việt Nam đang làm việc theo hợp đồng lao động cho VNA tại thời điểm trả thêm tiền lương, không chi trả cho các đối tượng khác hoặc sử dụng vào mục đích khác.
Việc trả thêm tiền lương cho phi công là người Việt Nam được căn cứ vào chức danh và thời gian làm việc thực tế của phi công theo quy chế của VNA.
Đề xuất bổ sung nguồn lương hàng năm để VNA trả thêm cho phi công người Việt Nam được Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội đề xuất từ tháng 5, trong bối cảnh hãng này đang "chảy máu" nguồn lực phi công do thu nhập thấp và quỹ lương không đủ bù đắp.
Giai đoạn 2018-2022, số phi công Việt Nam chấm dứt hợp đồng lao động với VNA là 154 người. VNA dự báo khi thị trường hàng không phục hồi hậu COVID-19, con số này còn tiếp tục gia tăng nếu không có động thái tích cực để giữ chân người lao động, điều này đang ảnh hưởng lớn đến các hoạt động bay của VNA.
Trước đó, trong báo cáo gửi Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội phục vụ xây dựng chính sách xác định nguồn tiền lương bổ sung để trả thêm cho phi công Việt Nam, VNA cho biết tổng quỹ tiền lương năm 2022 của hãng là gần 1.700 tỉ đồng, mức tiền lương bình quân của phi công Việt Nam là 85 triệu đồng/tháng, chỉ bằng 59% so với phi công nước ngoài (khoảng 145 triệu/tháng) cùng làm việc tại VNA.
Mặc dù VNA luôn dành sự ưu tiên cải thiện thu nhập đôi với phi công Việt Nam, nhưng do việc xác định quỹ tiền lương của VNA bị ràng buộc bởi nhiều điều kiện, quy định của nhà nước nên nguồn quỹ tính theo quy định chưa đủ để trả mức lương thu hút, giữ chân nguồn lực đặc thù. Hơn nữa, phi công là lực lượng lao động đặc thù trong ngành hàng không nói chung và VNA nói riêng do khó tuyển dụng, khan hiếm trên thị trường lao động trong nước và trên thế giới.
Khi VNA đối mặt với việc các đối thủ cạnh tranh thu hút phi công Việt Nam bằng thu nhập cao hơn, cứ 1 phi công Việt Nam nghỉ việc giai đoạn không ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19, VNA phải tuyển 1 phi công nước ngoài thay thế và phải mất thêm một khoản chi phí khoảng 2,5 tỉ đồng/người/năm (giai đoạn phục hồi).
Giả sử số lượng có thể chảy máu nguồn lực giai đoạn 2023-2025 là 120 - 240 phi công mỗi năm thì chi phí phụ trội VNA phải trả để thuê phi công nước ngoài thay thế phi công Việt Nam bỏ việc là 300 - 600 tỉ đồng/năm.
Tuyết Nhung
